30 Nxënës të shkollës “1 Maji” në Piskovë të Përmetit janë njohur me temën e efiçencës së energjisë, monitorimin e cilësisë së ajrit, si dhe kanë vizituar për qëllime studimore inkubatorin në periferi të qytetit.
Si fillim nxënësve ju prezantua çfarë është energjia, burimet e rinovueshme të saj (energjia diellore, energjia e ujit, energjia e erës, energjia e biomasës etj) avantazhet dhe disavantazhet e tyre. Pjesa më e madhe e energjisë së ripërtëritshme vjen drejt për drejt ose tërthorazi nga dielli. Energjia diellore, mund të përdoret direkt për ngrohje dhe ndriçim të shtëpive, duke përdorur sistemet e paneleve diellore. Kjo formë e teknologjisë ishte e njohur edhe nga nxënësit.

Nxënësit treguan masat që marrin për të kursyer energji në shtëpitë e tyre dhe veprime të thjeshta në përditshmërinë e tyre si: fikja e dritave, mbyllja e derës dhe dritareve në mot të ftohtë, heqja nga priza e pajisjeve elektronike, pasi kemi mbaruar punë etj. Nëse një karikues celulari lihet në punë dhe nuk përdoret ai harxhon 1-5 W. E njëjta gjë mund të thuhet për një kompjuter, i cili në gjendje të fikur dhe i lënë në prizë harxhon 21 W.

Gjatë prezantimit të temës mbi energjinë, nga eksperti i fushës janë treguar shembuj konkret mbi efiçencën e energjisë; ku përmendim zëvendësimin e llambave inkandeshente me ato Led, zëvendësimi i dritareve me xham tek me ato me dopio xham, zëvendësimi i pajisjeve të vjetra elektroshtëpiake me ato më efiçente (A+++).
Shumë e rëndësishme për kursimin e energjisë është mbajtja mbyllur e dyerve dhe dritareve kur mjedisi (shkolla, kopshti dhe ambientet e tjera të përbashkëta) është i ngrohtë, ose duke u ngrohur. Gjithashtu përdorimi i kontrolluar i ujit të ngrohtë, si dhe përdorimi i paneleve diellore do të na ndihmojë në: uljen e shpenzimeve financiare të familjeve, duke kursyer energjinë, ofruar kushte të shëndetshme jetese si dhe duke dhënë një kontribut të vyer në ruajtjen e mjedisit.

Tema e dyte e trajtuar me nxënësit ishte prezantimi i pajisjes që realizon matjen e cilësisë së ajrit Aeroqual 500 dhe praktika e përdorimit në terren e pajisjes. Nxënësit tepër të interesuar patën mundësi të kryenin matjet e CO2 në klasë si dhe të dilnin pranë rrugës kryesore dhe të masnin ndotjen e ajrit. Disa nga parametrat që nxënesit matën ishin: PM2.5, PM 10, NO2, parametra, të cilat janë edhe tregues të ndotjes, e cila shkaktohet kryesisht nga grimcat e pluhurave dhe karburantet e makinave. Kuptohet që zona e Përmetit ka ajër të pastër dhe brenda parametrave të Bashkimit Evropian. Kjo ekperiencë do t’ju shërbejë nxënësve për të ardhmen, pasi ishte diçka ndryshe për ta; duke mos i parë pajisje të tilla vetëm në libra, por duke pasurmundësi t’i provojnë edhe në terren ato çfarë kanë mësuar në shkollë.

Pas përfundimit të orëve të hapura mësimore u organizua edhe një ekskursion pranë mjediseve të inkubatorit të produkteve tipike në Përmet; me qëllim rritjen e njohurive të brezit të ri mbi përpunimin e produkteve të ndryshme bujqësore. Inkubatori i parë i produkteve tipike shqiptare i hapur në Përmet është një hapësirë e përbashkët për fermerët e zonës, të cilët mund të prodhojnë produkte me metoda tradicionale. Ai shërben për prodhimin e rakisë dhe përpunimin e frutave të zonës së Përmetit. Nxënësit u njohën me mënyrën e funksionimit të tij, i cili ishte me dy linja prodhimi, një për prodhimin e rakive të veçanta të zonës si thana, mani, dëllinja, mare, manaferre, rigoni etj dhe linja tjetër për tharje, prerje dhe paketim fruta-perimesh. Pajisjet e çertifikuara të inkubatorit, ndihmojnë fermerët e vegjël të zonës për të realizuar produkte që plotësojnë kushte higjeno-sanitare dhe standartet e tjera të tregut.

Ky aktivitet është realizuar nga Shoqata “Vjosa Eksplorer” në bashkëpunim me Organizatën “Milieukontakt” në kuadër të projektit “Iniciativa për Zhvillimin e Turizmit të Qëndrueshëm në Bashkinë Përmet” i cili është shpallur fitues nga Programi Rajonal mbi Demokracinë Vendore në Ballkanin Perëndimor – “ReLOaD” që mbështetet financiarisht nga Bashkimi Evropian dhe zbatohet nga Programi i Kombeve të Bashkuara për Zhvillim (UNDP).

Një trajnim 2-ditor për organizatat e shoqërisë civile nga Shqipëria dhe Maqedonia mbi “Studim dhe Kërkim” u zhvillua në Tiranë, më 28-29 Tetor 2019. Trajnimi mblodhi 24 OSHC të cilat patën mundësinë të informoheshin dhe trajnoheshin rreth studimeve dhe kërkimeve në fushën mjedisore të dokumenteve siç janë ligjet mjedisore, planet, strategjitë dhe legjislacioni, në nivelin lokal dhe vendor; kështu që ato janë në gjendje të kontribuojnë në aksionet e advokimit bazuar në argumente dhe gjetje të shëndosha.
Trajnimi kombinoi leksione, punë grupore, ushtrime skenari dhe praktika aftësie. I gjithë trajnimi ndoqi një qasje interaktive ku pjesëmarrësve iu kërkua kontribut dhe reflektim.

Rezultatet nga ky trajnim:
– Diskutime mbi ekonominë e gjelbër, zhvillimin e qëndrueshëm, ekonominë qarkulluese ku u bë në një qasje të hapur diskutimi. Të gjithë pjesëmarrësit shpjeguan pikëpamjen e tyre për këto koncepte dhe gjithashtu për zhvillimin e ri ndërkombëtar dhe kombëtar për këto çështje.
– Prezantimi me Acquis të BE-së. Seanca u përqëndrua në: (i) Strukturat e BE-së; (ii) Acquis communautaire; (iii) Legjislacioni Evropian në sektorin e mjedisit; (iv) Përafrimi; dhe (v) EUR-Lex. Qëllimi ishte shpjegimi I të gjitha këtyre temave dhe gjithashtu se si të gjesh informacione për të gjitha këto tema në faqet e internetit të BE-së dhe marrëdhëniet e tyre me legjislacionin kombëtar në të dy vendet.
– Njohja me përafrimin e legjislacionit dhe më hollësisht një matje të nivelit të transpozimit përmes Tabelës së pajtimit dhe zbatimit përmes Pyetësorit të Implementimit.

Trajnimi ishte pjesë e projektit “GEAR – Ekonomia e Gjelbër për një Zhvillim Rajonal”, që ka si qëllim rritjen e aktiviteteve dhe ndikimit të organizatave të shoqërisë civile nga Shqipëria, Mali i Zi, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina dhe Maqedonia, në mbrojtje të mjedisit përmes rrjeteve, duke forcuar kapacitetet e tyre dhe duke promovuar ekonominë e gjelbër. Mbështetet financiarisht nga Bashkimi Evropian!
Projekti realizohet në partneritet me organizatën FORS Mal i Zi i cili është dhe koordinatori i projektit, Qendra EDEN nga Shqipëria, SMART Kolektiv nga Serbia, Qendra për përkrahje dhe zhvillim nga BiH, EKO Svest nga Maqedonia dhe Shoqata Slap nga Kroacia.

Ndiqni fotot e trajnimit në faqen e facebook të Qendrës EDEN!

Përgatiti: Qendra EDEN

Shoqata “Vjosa Eksplorer” në bashkëpunim me Organizatën “Milieukontakt” në kuadër të projektit “Iniciativa për Zhvillimin e Turizmit të Qëndrueshëm në Bashkinë Përmet” kanë filluar nga puna për realizimin e hartës integrale të bashkisë, si dhe dixhitalizimin e të gjithë informacionit turistik të zonës së Përmetit. Së shpejti harta do të jetë publike dhe do të ndihmojnë çdo turist shqiptar apo të huaj të marrë informacionin e nevojshëm për të vizituar bukuritë natyrore të Përmetit.

Gjatë muajit tetor do të realizohen orë të hapura mësimore me nxënësit e klasave të shtata dhe të teta të shkollës “1 Maji” në Njësinë Administrative Piskovë, Përmet.
Përgjatë orëve të para të hapura mësimore rreth 30 nxënës janë njohur me projektin që po realizohet në zonën e tyre dhe se si ata mund të kontribuojnë për të ruajtur natyrën.Gjatë punës me nxënësit gjithashtu është përgatitur dhe realizuar një cikël orësh të hapura mësimore në ambjentet e shkollës por edhe në natyrë, në lidhje me edukimin mjedisor dhe problematikat më të nxehta mjedisore. Temat e orëve të hapura mjedisore që janë zhvilluar në shkollëjanë problemet mjedisore të cilat ndikojnë negativisht në zhvillimin e turizmit, si ndotja nga mbetjet urbane etj. Edukimi i këtij brezi është shpresë për të ardhmen, në mënyrë që ata të konceptojnë jo thjesht që duhet të pastrojnë mbeturinate të bëjnë aksione, por të kuptojnë çdo të thotë të vlerësosh burimet natyrore, t’i kursesh ato dhe për brezat e ardhshëm. Në këtë aspekt problemi është shumë kompleks dhe edukimi i fëmijëve shërben sot, si dhe është shpresë edhe për të ardhmen dhe kjo është e domosdoshme.

Temat të cilat u trajtuan në orët e hapura mjedisore ishin:
(i) Koncepti për minimizimin e mbetjeve; reduktimin dhe minimizimin e tyre në burim(ripërdorimi, riciklimi dhe kompostimi si dhe ekonomia qarkulluese), temë për të cilën nxënësit sollën shembuj dhe ide të zbatimit në praktikë të koncepteve, që janë edhe pjesë e kurrikulës shkollore, por shkolla nuk ka mundësi për të investuar në infrastrukturën e menaxhimit të mbetjeve në mjediset e brendshme të shkollës, apo edhe aktivitetet e tjera jashtë saj.
(ii) Hapësirat e gjelbëra dhe pyjet. Si mund të kontribuoj për mbrojtjen e natyrës? Të mësojmë të njohim bimët e hapësirave të gjelbëra që na rrethojnë. Nxënësit të ndarë në grupe pregatitën herbare me bimët, shkurret dhe llojet drunore që gjendeshin në oborrin e shkollës. Një pjesë të tyre ato e emërtuan vetë, ndërsa për disa lloje kërkuan ndihmën e mësueses së biologjisë.
Këto janë disa nga konceptet që i’u prezantuan nxënësve, të cilët ishin shumë të vëmendshëm dhe herë pas here bënin pyetje. Edhe stafi pedagogjik që na shoqëroi vlerësoi mjaft mënyrën ndërvepruese të organizimit të orëve Brenda dhe jashtë në natyrë, si një metodologji bazë e të mësuarit të fëmijës ngafëmija.

Ky aktivitet u realizua në kuadër të Programit Rajonal mbi Demokracinë Vendore në Ballkanin Perëndimor – ReLOaD që mbështetet financiarisht ngaBashkimi Evropian dhe zbatohet ngaProgrami i Kombeve të BashkuarapërZhvillim (UNDP).

Nga: Milieukontakt