Qendra mjedisore EDEN në datë 29 korrik 2019, vendosi në bulevardin kryesor në Kuçovë 10 kosha të vegjël për mbetjet.
Qendra EDEN ka zhvilluar me banorët pranë vendepozitimit të mbetjeve inerte dhe urbane në Kuçovë forume diskutimi në lidhje me përmirësimin e situatës së venddepozitimeve urbane dhe inerte.

Venddepozitimet e mbetjeve në këtë bashki janë nje shqetësim për banorët që jetojnë afër venddepozitimeve, por dhe për gjithë qytetin dhe në lidhje me këtë bashkia është e anagzhuar për ti dhënë zgjidhje situatës së rënduar. Me ndihmën e qendrës EDEN është realizuar dhe një tryezë dialogu midis Bashkisë Kuçovë dhe banorëve në lidhje me planet për përmirësimin e situatës së vendepozitimeve që ka bashkia. Në vijim të këtyre takimeve formale dhe nga takime të tjera me banorët, si nevojë e banorëve erdhi vendosja e koshave të vegjël të mbetjeve të munguar prej vitesh në bulevardin kryesor në Kuçovë.

Si vijim në 29 korrik 2019, me ndihmën e punonjësve të Bashkisë Kuçovë, u vendosën 10 kosha në dy anët e bulevardit kryesor:
“Të vihen koshat që dhe banorët të mësojnë të hedhin mbetjet në vendin e duhur”
“Faleminderit për vendosjen e koshave në qytet”
“Ne, (banorët), jo vetëm që duhet ti hedhim mbetjet në kosha, por duhet ti ndajmë ato”
Këto ishin disa nga përshtypjet që u dhanë direkt nga banorët gjatë vendosjes së koshave në bulevard.

Këtë aksion qendra EDEN e realizoi me mbështetjen e Bashkisë Kuçovë e cila, përtej falenderimit për vendosjen e koshave shprehu dhe gatishmërinë për bashkëpunime të tjera me të.
Koshat janë një veprim simbolik për qytetin, por që sjellin një përqasje të re për të mbajtur më pastër qytetin dhe për të ndikuar në rritjen e ndërgjegjësimit të banorëve për hedhjen e mbetjeve në vendin e duhur.
Ndërkohë Bashkia Kuçovë është në pritje të vënies në jetë të planit për rehabilitimin e vendepozitimin e mbetjeve urbane (Ish ferma partizani), investim i Qeverisë Zviceriane.

Ky aktivitet u zhvillua në kuadër të projektit “E drejta e informimit – Forca qytetare për të luftuar ndotjen mjedisore nga keqmenaxhimi i mbetjeve urbane!” mbështetur financiarisht nga Fondacioni Shoqëria e Hapur për Shqipërinë.

Advertisements

Ditën e enjte dhe të premte (20-21 qershor 2019), u zhvillua workshopi “Të njihemi me ekonominë qarkulluese-një qasje e re për një shoqëri aktive”. Workshopi i zhvilluar në Tiranë me qëllim sjelljen e konceptit të ekonomisë qarkulluese sa më afër për pjesëmarrësit, që të mund të shndërrohet në një sjellje jetese. Në workshop morrën pjesë 32 pjesëmarrës nga organizata të shoqërisë civile në Shqipëri dhe nga nisma ekonomike që kanë në fokus të punës së tyre parimet e ekonomisë qarkulluese.

Workshopi u përqëndrua në shpjegimin e terminologjisë së ekonomisë qarkulluese, përfitimet që vijnë në zbatimin e këtij koncepti në ekonominë e sotme të zhvillimit, praktikat e ndjekura në botë dhe në Shqipëri. Shembuj konkret të zbatimit të konceptit të ekonomisë qarkulluese u sollën në workshop dhe nga pjesëmarrësit. Koncepti në ditët e sotme ka gjetur një zbatim më të gjerë në vend dhe interesi i nismave të reja ekonomike përqëndrohet edhe me shumë në zbatimin e tij për shkak dhe të përfitimeve që sjell.

Dita e dytë e workshopit kishte si synim që pjesëmarrësit të përqëndroheshin në zhvillimin e një ideje konkrete mbi parimin e ekonomisë qarkulluese, sipas fokusit të tyre të punës. Ideja e konceptuar ka për qëllim që të ris ndërgjegjësimin e banorëve mbi këtë koncept dhe të ndikojë në pushtetin lokal. Grupet e formuara në këtë workshop të cilat ideuan idetë e tyre, do të zbatojnë në terren idenë e tyre në vijim të finalizimit dhe të planit të veprimit.

“Nuk kisha njohuri të shumta mbi këtë koncept kaq të përdorur se fundmi, tashmë jam më i qartë dhe zbatimi i një ideje konkrete në terren qartëson dijet e marra”:- u shpreh një prej pjesëmarrësve.
Fotografitë e workshopit mund ti ndiqni në facebook të qendrës EDEN duke klikuar këtu: https://www.facebook.com/Qendra-EDEN-EDEN-Center-319334287560/photos/?tab=album&album_id=10156959939487561 .

Qendra EDEN e realizoi këtë workshop në kuadër të projektit Vënia në pah e Ekonomisë Qarkulluese- si një përqasje e re për një shoqëri aktive, nëpërmjet Co-PLAN ( Instituti për Zhvillimin e Habitatit) me fonde të Bashkimit Evropian, si pjesë e projektit ENV.Net Faktorizimi i Portofolit Mjedisor për Ballkanin Perëndimor dhe Turqinë në Axhendën e Politikave të BE-së.

Nga: Qendra EDEN

Kapitulli 27: Mjedisi dhe ndryshimet klimatike

BE nxit veprime të forta ndaj ndryshimeve klimatike, zhvillim të qëndrueshëm dhe mbrojtje të mjedisit. Ligjet e BE-së përmbajnë dispozita që adresojnë ndryshimet klimatike, cilësinë e ujit dhe ajrit, menaxhimin e mbetjeve, mbrojtjen e natyrës, ndotjen industriale, kimikatet, zhurmën dhe mbrojtjen qytetare. Në progres-raportin e fundit, për vitin 2018, Shqipëria tregon një nivel të përgatitjes në këto fusha. Progres i kufizuar është bërë në përafrimin e mëtejshëm të politikave dhe legjislacionit me acquis, në fushën e menaxhimit të ujit. Janë të nevojshme përpjekje të rëndësishme, veçanërisht në sektorin e ujit dhe në ndryshimet klimatike.

•Në vitin e ardhshëm, Shqipëria duhet në veçanti: të përafrohet me direktivat kryesore të ujit ;
•Të përshpejtojë zhvillimin e kapaciteteve të agjencive kombëtare për Menaxhimin e Burimeve Ujore dhe të Ujësjellës Kanalizimeve dhe Infrastrukturës së Mbetjeve;
•Të marrë masa të menjëhershme për të shqyrtuar dhe përmirësuar ndikimin mjedisor dhe strategjik, vlerësimet mbi projektet ekzistuese dhe të planifikuara, planet dhe programet veçanërisht në sektorin e hidrocentraleve, ndërtimit, turizmit dhe minierave;
•Të fillojë zbatimin e Marrëveshjes së Parisit, duke miratuar një strategji kombëtare për ndryshimet klimatike dhe filluar me zhvillimin e planeve kombëtare të integruara të Energjisë dhe Klimës në përputhje me detyrimin e Komunitetit të Energjisë.
•Sa i përket çështjeve horizontale, nevojitet përparim i mëtejshëm për të arritur harmonizimin e plotë dhe zbatimin e tyre.
•Zbatimi i Direktivës së Vlerësimit të Ndikimit në Mjedis (VNM) duhet të forcohet, veçanërisht në sektorin e hidrocentraleve dhe minierave. Janë dhënë leje për ndërtimin e disa hidrocentraleve të reja dhe resorteve turistike në zonat e mbrojtura, me probleme që kanë të bëjnë me cilësinë e VNM-ve dhe pjesëmarrjen e publikut.
•Nevojiten më shumë përpjekje për të arritur pjesëmarrjen efektive të publikut dhe konsultimin në procesin e vendimmarrjes, veçanërisht në nivel lokal.
•Progres i mëtejshëm është i nevojshëm për të arritur përputhjen e plotë të aspekteve të mbetura ndërsektoriale të direktivave, mbi përgjegjësinë mjedisore, krimin mjedisor dhe inspektimin mjedisor.
•Mungesa e një kuadri ligjor dytësor pengon vendosjen e një procesi adekuat dhe vlerësimin e përgjegjësisë mjedisore për dëmin e shkaktuar në mjedis.
•Zëvendësimi i stafit ka dobësuar kompetencat e inspektoriateve për të kryer funksionet e tyre.
•Nevojiten më shumë përpjekje për të harmonizuar më tej legjislacionin mbi cilësinë e ajrit me acquis.
•Strategjia Kombëtare për Cilësinë e Ajrit nuk është miratuar. Megjithë përafrimin e plotë me Direktivën mbi Cilësinë e Ajrit, ligji për cilësinë e ajrit duhet të zbatohet siç duhet, monitorimi i cilësisë së ajrit dhe praktikat aktuale duhet të harmonizohen me standardet e BE-së.
•Agjencia e Mjedisit duhet të kryejë monitorim të rregullt të industrive, të cilat potencialisht lëshojnë sasi të mëdha të ndotësve në ajër.
•Kuadri ligjor për menaxhimin e mbetjeve është përafruar pjesërisht. Drafti i Strategjisë Kombëtare për Menaxhimin e Integruar të Mbetjeve është në fazën e konsultimit.
•Nevojiten përpjekje të mëtejshme për të mbyllur mbi 199 landfille dhe venddepozitime të papërshtatshme dhe për të filluar zbatimin e grumbullimit të ndarë të mbetjeve, për të rritur riciklimin dhe ripërdorimin, dhe për të filluar kompostimin e mbetjeve organike.
•Vetëm 65% e mbetjeve mblidhen. Instrumentet ekonomike për të promovuar riciklimin mbeten të kufizuara.
•Ndërtimi i një incineratori në Elbasan dhe fillimi i procedurave për ndërtimin e dy incineratorëve në Tiranë dhe Fier paraqesin shqetësime në lidhje me përputhshmërinë me Direktivat e BE-së për Mbetjet, parimin e hierarkisë së menaxhimit të mbetjeve, me djegien si alternativë më pak të preferuar për menaxhimin e mbetjeve dhe me objektivat e BE-së për riciklimin.
•Duhet të zgjerohen rrjetet e kanalizimeve, të ndërtohen impiante të reja të trajtimit të ujrave të ndotura, veçanërisht në zonat urbane, bregdetare dhe turistike.
•Është miratuar strategjia e integruar e menaxhimit të burimeve ujore dhe është krijuar një agjenci e re për menaxhimin e burimeve ujore, që duhet të ndërtojë shpejt kapacitetet e saj posaçërisht për menaxhimin e basenit lumor. Planet e menaxhimit të baseneve lumore duhet të miratohen menjëherë.
•Përafrimi me acquis në fushën e mbrojtjes së natyrës, në veçanti me Direktivat e Habitateve dhe Zogjve, është shumë i avancuar.

Kapitulli 15: Energjia

Politika e BE-së për energjinë mbulon disa cështje: furnizimin me energji, infrastrukturën, tregun e brendshëm të energjisë, konsumatorët, energjinë e rinovueshme, eficencën e energjisë, energjinë bërthamore dhe sigurinë bërthamore dhe mbrojtjen nga rrezatimi. Shqipëria është e përgatitur mesatarisht në këtë fushë, ka pasur disa përparime në sektorin e gazit dhe në linjat e interkonjeksionit dhe strategjia e re kombëtare e energjisë 2018-2030 është miratuar.

Në vitin e ardhshëm, Shqipëria duhet në veçanti të realizoj:
•Diversifikimin e prodhimit të energjisë elektrike;
•Të shfuqizohen pengesat ligjore për të drejtën e konsumatorëve për të ndryshuar furnizuesin e energjisë elektrike,
•Të harmonizojë plotësisht Ligjin për Efiçiencën e Energjisë me acquis,
•Të krijojë një fond të eficencës së energjisë
•Të hartojë dhe miratojë legjislacionin dytësor për zbatimin e Direktivës së Performancës së Energjisë së Ndërtesave.

Humbjet e shpërndarjes së energjisë elektrike në rrjetin elektrik shqiptar në vitin 2018 ishin të larta në 24.4%, megjithëse ato ishin më të ulëta se në vitin 2017 kur ato ishin 27.5%. Në tregun e brendshëm të energjisë
Shqipëria ka miratuar legjislacionin për gazin dhe energjinë elektrike në përputhje me paketën e tretë të energjisë të BE-së.

•Nevojiten përpjekje urgjente për të rritur përdorimin e burimeve të energjisë së rinovueshme, përveç hidrocentraleve. Shqipëria varet pothuajse ekskluzivisht nga hidrocentralet për gjenerimin e energjisë elektrike (98% e prodhimit të energjisë elektrike vjen nga hidrocentralet), duke e bërë atë të prekshme ndaj kushteve të pafavorshme hidrologjike gjatë verës. Përveç kësaj, energjia elektrike nga hidrocentralet nuk është e mjaftueshme për të përmbushur nevojat e saj. Shqipëria është një importues neto i energjisë elektrike. Disa investime në energjinë e rinovueshme (lokale dhe të huaja) janë bërë përmes kontratave të koncesionit për të ndërtuar dhe operuar hidrocentralet.
•Megjithatë, rreth 20% e kontratave koncesionare, më shumë se 500 janë të vendosura në zonat e mbrojtura të cilat kanë patur dhe do të kenë një ndikim të rëndësishëm në biodiversitet.
•Vlerësimet strategjike mjedisore (VSM) dhe vlerësimet e ndikimit në mjedis (VNM) të kryera në projektet e energjisë, nuk kanë qenë në cilësinë e duhur.
•Hidrocentralet në zonat e mbrojtura dhe në lokacionet e ndjeshme duhet të kalojnë të gjitha procedurat ligjore të nevojshme (dmth. Duhet të jenë subjekt i konsultimeve publike (Konventa e Aarhusit), të respektojnë legjislacionin kombëtar dhe të jenë subjekt i VNM-ve dhe VSM-ve të kryera siç duhet).